مدل هوش مصنوعی DeepSeek R۱ که توسط محققان چینی توسعه یافته، به‌سرعت در حال تبدیل شدن به رقیبی جدی برای غول‌های فناوری آمریکا مانند OpenAI و گوگل است و چالشی جدید در عرصه هوش مصنوعی به شمار می‌رود.

به گزارش خبرنگار اجتماعی، عرضه مدل هوش مصنوعی DeepSeek R1، که به لحاظ عملکردی با رقبای پیشروی ایالات متحده رقابت می‌کند اما با هزینه‌ای به مراتب کمتر و سخت‌افزارهای نیمه‌هادی سطح پایین‌تری توسعه یافته، توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. این مدل متن‌باز چینی نشان داده که وابستگی شرکت‌های فناوری آمریکایی به سخت‌افزارهای پیشرفته، الزاماً مسیر موفقیت در هوش مصنوعی نیست.

ضربه DeepSeek R1 به مدل‌های تجاری بسته

مایکل رابرتز، اقتصاددان مارکسیست، در مقاله‌ای اشاره کرده که DeepSeek R1 به‌طور کامل متن‌باز است؛ به این معنا که کدهای آن برای برنامه‌نویسان سراسر جهان قابل مشاهده، استفاده و توسعه است. این مسئله در تضاد با رویکرد OpenAI و گوگل است که مدل‌های خود را در قالب یک «جعبه سیاه» نگه می‌دارند تا حداکثر سود را به دست آورند. رابرتز این تفاوت را به مقایسه داروهای برند و ژنریک تشبیه کرده است.

به گفته وی، رویکرد DeepSeek مبتنی بر تحقیق علمی و تولید کالاهای اجتماعی است، نه پیگیری صرف سود. این مدل همچنین تأثیر چشمگیری بر بازار فناوری داشته و موجب کاهش قابل‌توجه ارزش سهام غول‌های فناوری ایالات متحده شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌هایی مانند Nvidia، آمازون، مایکروسافت، آلفابت (گوگل) و متا مجموعاً حدود 750 میلیارد دلار از ارزش بازار خود را در یک روز از دست داده‌اند.

بیشتر بخوانید

تأثیر تحریم‌های فناوری ایالات متحده بر پیشرفت چین

یکی از جنبه‌های قابل‌توجه در موفقیت DeepSeek، توسعه آن در شرایط تحریم‌های شدید فناوری از سوی ایالات متحده است. سیاست‌های تحریمی دولت بایدن با هدف جلوگیری از دسترسی چین به پیشرفته‌ترین تراشه‌ها و ابزارهای تولید نیمه‌هادی اجرا شد. اما این اقدامات، همان‌طور که رابرتز اشاره کرده، مانع پیشرفت چین در حوزه هوش مصنوعی نشده است.

به اعتقاد این اقتصاددان، سرمایه‌گذاری دولتی چین در فناوری و مهارت‌های دیجیتال، کارآمدتر از رویکرد ایالات متحده است که به شرکت‌های بزرگ فناوری وابسته است. او به نقل از ری دالیو، سرمایه‌گذار مطرح فناوری، می‌گوید: «سرمایه‌داری به‌تنهایی و صرفاً بر مبنای انگیزه سود، قادر به پیروزی در این رقابت نیست.»

رویکرد چین در مقابل مدل‌های بسته غربی

گری ویلسون، در مقاله‌ای برای Struggle La Lucha، به بررسی ابعاد ژئوپلیتیکی «جنگ تراشه‌ها» و اهمیت DeepSeek پرداخته است. وی تاکید می‌کند که این مدل، با استفاده از داده‌های کمتر، قدرت محاسباتی محدودتر و هزینه پایین‌تر، عملکردی هم‌سطح یا برتر از مدل‌های پیشروی OpenAI دارد.

ویلسون در ادامه مدل کسب‌وکار DeepSeek و رویکرد چین در هوش مصنوعی را با سیاست‌های غول‌های فناوری آمریکا مقایسه می‌کند. به گفته وی، شرکت‌های فناوری در ایالات متحده به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای نظارت بر کارگران، کاهش دستمزدها و جایگزینی نیروی انسانی هستند. در مقابل، DeepSeek هوش مصنوعی را به‌عنوان یک ابزار عمومی می‌بیند که می‌تواند به افزایش ایمنی، کاهش مشقت‌های کاری و ایجاد مشاغل با درآمد بالاتر کمک کند.

ظهور چین به‌عنوان ابرقدرت فناوری

تحلیلگران بر این باورند که موفقیت DeepSeek نشان‌دهنده تغییر موازنه قدرت در حوزه فناوری است. روزنامه مورنینگ استار در سرمقاله‌ای در 28 ژانویه نوشت: "تحریم‌های آمریکا بر صادرات تراشه‌های پیشرفته به چین، موجب شده توسعه‌دهندگان چینی از منابع موجود به نحو بهینه‌تری استفاده کنند."

این تحول، نمایانگر تغییر موقعیت چین از یک کشور وابسته به نوآوری‌های خارجی به یک بازیگر مستقل در عرصه فناوری است. تحلیلگران معتقدند که این رویداد نقطه عطفی

 

منبع:

 

https://bookmarkpath.com/story16386224/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88-%D8%A8%D8%AA-pablo-bet

https://bookmarklayer.com/story16435578/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88-%D8%A8%D8%AA-pablo-bet

https://bookmarkbells.com/story16463111/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88-%D8%A8%D8%AA-pablo-bet